1894 yılında Mustafa Selanik Mülkiye Rüştiyesi'ne kaydolmuştur. Fakat ders sırasında bir öğrenciyle kavga ettiği için Kaymak Hafız isimli öğretmen kendisini dövmüş ve bazı yerleri kanamıştır. Annesi zaten bu tür eğitimi istemediğinden okuldan almıştır. Mustafa, komşuları Binbaşı Kadri Bey'in Askeri Ortaokul öğrencisi oğlu Ahmet'in formasına imrenmektedir. Sokaklarda gördüğü subayların üniformaları da onu etkilemektedir. Bu sırada Selanik'e gelen annesine askeri ortaokula gitmek istediğini söylemiş; fakat annesi şiddetle karşı çıkmıştır.
Kız kardeşi Makbule'nin bu konuyla ilgili anlatımında ilginç bir ayrıntı vardır:
Ağabeyim babamın tanıdıklarından Hüseyin Efendi vasıtasıyla askeri ortaokul sınavlarına girerek kazandı. Fakat annemin imzası gerekliydi. Annem ağabeyimin askeri ortaokula gitmesine razı olmadı. Biricik oğlunun muharebede öleceğini düşünerek engel olmak istedi. Annemin bu ısrarı üzerine ağabeyim anneme, "Anne! Ben doğduğum zaman babam bana ne hediye getirmişti?" diye sordu. Annem düşündükten sonra, "Bir kılıç!" demesi üzerine ağabeyim, "O kılıcı sen nereye koymuştum?" "Kundağının başucuna!" Ağabeyim yaşlı bir gözle, "Demek babam beni asker yapmak istemişti. Ben asker olarak doğdum. Asker olarak öleceğim!" demesi üzerine annem razı oldu. Ağabeyim de annemin elini öperek hayır duasını aldı. Bundan sonra ağabeyim askeri ortaokula başladı.
Annesi Zübeyde Hanım'ın anlatımı ise şöyledir:
Oğlumun memur olmasını istemiyordum. Onu tüccar yapmayı düşünüyordum. Bir gece rüyamda Mustafa'yı bir altın tepsi üzerinde bir minarenin aleminde gördüm. Minarenin altına koştum. Birisi bana, "Oğlunun askeri okula gitmesine izin verirsen yeri burasıdır... Eğer razı olmazsan aşağı atarız" dedi... Sabahleyin Mustafa'yı yanıma çağırarak, "Oğlum, rüyanı çok güzel gördüm, sana izin veriyorum. Hakkında hayırlı olsun!" dedim.
Kaynaklar
Ahmet Emin Yalman'a Mülakat, s.764.
Enver Behnan Şapolyo, Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi, s.35-36.
(Kurmay Yüzbaşı Mustafa Kemal, Şam, 1906)
(28.12.2022)