Bazı insanlar o kadar tatlı konuşur ki "keşke konuşması hiç bitmese" dersiniz. Bazıları da o kadar anlamsız, saçma, gereksiz, olur-olmaz konuşur ki "keşke hiç ağzını açmasa" d...
Bazı insanlar o kadar tatlı konuşur ki "keşke konuşması hiç bitmese" dersiniz. Bazıları da o kadar anlamsız, saçma, gereksiz, olur-olmaz konuşur ki "keşke hiç ağzını açmasa" dersiniz.
O zaman şu soruyu sormak hakkımız: "Bir sözü hikmetli kılan şey nedir?"
Bir sözü hikmetli kılan dört unsur bulunmaktadır:
1. Amaç
Söylediğiniz sözün hikmetli olabilmesi için amacınızın meşru olması gerekir. Bu amaç da ya din ve dünyanız için bir yarar elde etmek yahut din ve dünyanız konusunda bir zararı def etmek olabilir. Eğer sözünüzün meşru bir amacı yoksa, mesela birilerinin dedikodusunu yapmak, laf getirip götürmek, birine lakap takmak gibi amaçlarla konuşuyorsanız o zaman sözünüz hikmet değil vebal olur.
2. Zamanlama:
Sözü uygun zamanda söylemek hikmettir. Mesela size iyilik yapan bir kimseye derhal teşekkür etmek, yol soran kimseye yolu tarif etmek, bir yanlışa müdahale etmek zamanında yapılırsa uygun olur.
3. Miktar:
Hikmetli söz ne insanları bıktıracak kadar uzun olur, ne de meramı anlatamayacak kadar kısa olur. Söz, yemeğin tuzu gibidir. Tuzu yemeğe çok koyduğunuzda ya da az koyduğunuzda nasıl ki yemeğin tadı kalmıyorsa söz de çok uzun ya da kısa olduğunda onun tadı kalmaz, hikmete uygun düşmez.
4. Üslup:
Hikmete uygun söz, üslupluca söylenen sözdür. Bir yanlışa müdahale ederken kırmadan, dökmeden bunu yapmak, bir iyiliği överken yalakalık seviyesine vardırmadan övmek hikmetlidir.
Hikmetli söz, Allah'ın büyük bir nimetidir. Rabbimiz hikmet konusunda şöyle buyuruyor:
"Allah hikmeti dilediğine verir. Kime hikmet verilirse, ona pek çok hayır verilmiş demektir. Ancak akıl sahipleri düşünüp ibret alırlar." (el-Bakara 2/269)
İnsanlar içinde en büyük hikmet sahibi Allah Resûlü'dür (s.a.v.). Onun her bir sözü hikmetin bir yansımasıdır.
Rabbimiz bizleri de hikmet bahşeylediği kullarından eylesin.
Soner Duman dan alıntı
(18.02.2023)
