Mümtaz BAŞKAYA

17 Eylül 1176 tarihinde gerçekleşen Miryokefalon Savaşı’nın nerede gerçekleştiği kesin olarak tespit edilebilmiş değil. Bu yüzden yaklaşık iki yüz yıldan bu yana yeri araştırılan bu savaş, sıklıkla Denizli, Isparta ve Konya illerinde araştırılıyor.

Ancak güvenle söyleyebiliriz ki, ilimiz Denizli bu konuda önde. Çünkü dönemiyle ilgili tarihsel yayınlardan özellikle Bizans tarihçisi Niketas Khoniates’in Historiası’nda yer alan bu konudaki tarihsel bilgilere göre, bu savaş Khoma yanındaki geçitte olmuştur. Bu geçidin Türkleşme sonrasındaki adı Düzbel Geçidi’dir. Düzbel Geçidi’nin 9 km’si Denizli- Çivril’de, 8 km’si de Afyonkarahisar- Kızılören’dedir. Bu geçitten her iki ilin sınırı geçmektedir. Ayrıca Kızılören ve Çivril iki komşu ilçedir.

Niketas Khoniates’in Historia adlı eserinde bu savaşın gerçekleştiği yeri belirlemede önemli bilgiler vardır. Bunlardan en önemlisi 1176 yılında ve bu savaştan önce Bizans ordusu Kelainai’den Khoma ve Myriokephalon’a gelmiştir. Khoma’nın Türkleşme sonrasındaki adı Homa’dır ve bu ad 1963 yılına kadar devam etmiştir ve bu yıldan sonra da Gümüşsu adını almıştır. Ayrıca Khoma’dan girilen Myriokephalon da aranan yıkık Myriokephalon kalesidir.

Görüldüğü gibi Myriokephalon Zaferi’nin gerçekleştiği yer, dönemiyle ilgili tarihsel yayınlardan Niketas Khoniates’in Historia adlı eserindeki tarihsel bilgilere göre Khoma yanındaki geçitte gerçekleşmiştir. Bu geçidin Türkleşme sonrasındaki adı Düzbel Geçidi’dir.

Çivril’de yaşamakta olduğum için Myriokephalon Zaferi ile ilgili kırk yıl öncesinden başlattığım çalışmalarım ışığında sona geldiğim ve Myriokephalon Savaşı ve Düzbel Geçidi adını verdiğim bir çalışmam var. Bu kitap çalışmamın, özellikle bu konunun aydınlatılmasında yararlı olacağını umuyorum.

İlimiz Denizli, Myriokephalon Zaferi’nin gerçekleştiği yer olarak tescillendiğinde, var olan tarihselliği daha da zenginleşecektir ve bizler ayrı bir gurur kaynağı olacaktır.

Hazırlamakta olduğum kitap kapağı görseli

Çivril ile Kızılören arasındaki Düzbel Geçidi’nin bir bölümünden görünüm